کشف برق یا الکتریسیته یکی از مهمترین اتفاقاتی بود که باعث ایجاد تحول در زندگی بشر شد. از همان ابتدا نیاز به روشی بود که بتوان با استفاده از آن برق را انتقال داد؛ به همین دلیل سیم و کابل اختراع شدند. این وسایل به عنوان حامل جریان شناخته می‌شوند و در سیستم‌های انتقال برق خانگی یا صنعتی به کار می‌روند. در ادامه این مقاله می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که تفاوت سیم و کابل چیست و این موضوع را به طور کامل بررسی کنیم.
سیم برق چیست؟
برای درک بهتر تفاوت سیم و کابل، باید در ابتدا بدانیم که سیم برق چیست؟ سیم برق از یک رسانای الکتریکی مانند مس یا آلومینیوم ساخته شده که می‌تواند جریان برق را از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال دهد. معمولا برای جلوگیری از برق گرفتگی و حفظ ایمنی، سیم‌های برق را به صورت روکش دار می‌سازند؛ اما شما می‌توانید در میان قطعات داخلی دستگاه‌ها مانند موتور تجهیزات صنعتی، نمونه‌های بدون روکش را هم مشاهده کنید. انواع سیم برق در صنایع مختلفی مانند ساختمان سازی یا ساخت خودرو مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع سیم‌های برق کدام‌اند؟
بر اساس ساختار سیم‌های برق، می‌توان آنها را در سه دسته قرار داد که عبارت اند از:
افشان
این مدل سیم برق چندین رشته نازک از جنس مس را شامل شده و معمولا به صورت روکش دار تولید می‌شود. با توجه به انعطاف پذیری زیاد، سیم افشان را به عنوان سیم نرم هم می‌شناسند و در زمانی استفاده می‌شوند که نقشه سیم کشی پیچیده بوده یا پیچ و خم زیادی داشته باشد.
مفتول
سیم مفتولی دارای یک رشته با ضخامت زیاد است که انعطاف پذیری کمی دارد؛ به همین دلیل به نام سیم خشک یا سخت هم شناخته می‌شود. مهمترین خاصیت سیم مفتولی، مقاومت بالا در برابر تنش‌های مکانیکی است؛ به همین دلیل در شبکه‌های اصلی برق کاربرد زیادی دارد.
سیم نیمه افشان
سیم نیمه افشان هم مانند سیم برق افشان، از چند رشته ساخته شده است؛ اما این رشتهها ضخامت بیشتری در مقایسه با مدل افشان دارند. در نتیجه انعطاف پذیری کمتری در مقایسه با سیم افشان دارد؛ اما می‌تواند به خوبی در برابر تنش‌های مکانیکی مقاومت کند.
کابل برق چیست؟
حال که متوجه شدیم سیم برق چیست، باید به بررسی کابل برق بپردازیم. کابل برق هم برای انتقال جریان الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولا چند رشته مسی را شامل می‌شود که با استفاده از یک عایق احاطه شده است. بعضی از این کابلها به منظور افزایش مقاومت در برابر عوامل محیطی، به یک آرمور و زره در ساختار خود مجهز شده‌اند. برخی دیگر اما دارای یک شیلد در ساختار خود هستند که باعث کاهش دریافت نویز و افزایش مقاومت در آنها می‌شود.
انواع کابل برق در انتقال جریان الکتریکی
معمولا معیارهای مختلفی مانند جنس ماده رسانا، کاربرد و سطح ولتاژ قابل تحمل برای دسته بندی کابلها استفاده می‌شوند. جنس هادی کابل‌های برق معمولا از مس یا آلومینیوم است؛ سیم‌های آلومینیومی به دلیل انعطاف پذیری بیشتر، معمولا حالت مفتولی یا نیمه افشان دارند. اما سیم‌های مسی را می‌توان به صورت افشان ساخت.
بر اساس سطوح ولتاژی هم معمولا کابل برق در چهار نوع فشار قوی یا قدرت، فوق فشار قوی، فشار متوسط و فشار ضعیف یا سبک دسته بندی می‌شود. کابل‌های برق کاربردهای مختلفی دارند که از این منظر می‌توان آنها را در گروه‌های زیر طبقه بندی کرد:
- کابل کنترل
- کابل مخابرات
- کابل خودنگهدار
- کابل کواکسیال
- کابل شبکه
- کابل فیبر نوری
- کابل ابزار دقیق
- کابل مونتاژ
تفاوت سیم و کابل در چیست؟
علاوه بر شباهت‌هایی که می‌توان بین سیم و کابل برق بیان کرد، از آن طرف می‌توان با پاسخ به تفاوت سیم و کابل چیست، تفاوت بی‌گناه آنها را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داد. بر همین اساس می‌توان تفاوت‌های بین کابل و سیم را بیان کرد:
تفاوت ضخامت سیم و کابل
اگر می‌خواهید بدانید واضح‌ترین تفاوت سیم و کابل چیست؟ باید به ضخامت آنها اشاره کنیم که در کابل بیشتر از سیم است؛ زیرا کابلها معمولا روکش‌های ضخیم‌تری دارند و تعداد رشته‌های آنها هم بیشتر است.
تفاوت در وزن
دیگر موضوع تفاوت سیم و کابل چیست، مربوط به تفاوت آنها در وزن کابل و سیم است. اگر از یک متراژ معین از هر دو محصول در دست باشد، دیده خواهد شد که کابل به دلیل تعداد رشتهها و عایق‌های ضخیم‌تر از وزن بیشتری نسبت به سیم برخوردار است.
تفاوت سیم و کابل از نظر ولتاژ قابل تحمل
معمولا کابل‌های برق به دلیل ضخامت بیشتری که دارند، ولتاژ بیشتری را هم تحمل خواهند کرد؛ به همین دلیل برای استفاده از در خطوط فشار قوی بسیار مناسب هستند. همچنین برای انتقال جریان برق در مسافت‌های طولانی هم از کابل استفاده می‌شود؛ زیرا مانع از افت ولتاژ در این مسیر خواهد شد.
تفاوت تعداد رشته
شاید بتوان گفت که راحتترین راه تشخیص سیم از کابل، توجه به تعداد رشته‌های آنهاست. معمولا سیم برق رشته‌های کمتری دارد یا در بیشتر موارد به صورت تک رشته تولید می‌شود. اما کابلها معمولا تعداد زیادی رشته دارند که باعث افزایش ضخامت آنها خواهد شد؛ همچنین سطح مقطع کابل هم در مقایسه با سیم برق بسیار بیشتر است.
تفاوت سیم و کابل از نظر اندازه سطح مقطع
همانطور که گفتیم، ضخامت کابل برق در مقایسه با سیم برق بسیار بیشتر است؛ در نتیجه کابلها سطح مقطع بزرگتری هم خواهند داشت که می‌تواند حتی تا 240 میلی‌متر هم افزایش پیدا کند. این در حالی است که اندازه سطح مقطع سیم برق حتی می‌تواند از یک میلی‌متر هم کوچکتر باشد و در بیشترین حالت، به 150 میلی‌متر می‌رسد.
میزان مقاومت در برابر عوامل محیطی
در ساختار بیرونی کابل‌های برق، از روکش‌های عایق با ضخامت بیشتری استفاده شده و مواردی مانند ژاکت یا شیلد هم در آن وجود دارند؛ به همین دلیل دوام بیشتری در برابر شرایط محیطی از خود نشان داده و آسیب نمی‌بیند.
تفاوت در میزان عایق بودن
کی از اصلی‌ترین تفاوت‌هایی که می‌توان برای پاسخ به تفاوت سیم و کابل چیست بیان کرد، مربوط به تعداد عایق است. در کابلها علاوه بر پوشش رویی، تعدادی عایق هم در ساختار داخلی و برای هر رشته سیم مورد استفاده قرار میگیرند. این در حالی است که رشته‌های درونی سیم، دارای عایق جداگانه نیستند؛ به همین دلیل هم سیمها ضخامت کمتری دارند.
کاربرد سیم و کابل برق
به طور معمول سیم‌های مفتولی برای سیم پیچی موتورها یا تجهیزات صنعتی کاربرد دارند؛ اما بیشتری کاربرد سیم برق را می‌توان در ساخت ساختمان‌ها، لوازم خانگی و خودروها مشاهده کرد. این در حالی است که از کابل برق بیشتر برای انتقال جریان‌های زیاد در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود؛ یعنی کابل‌های فشار قوی که در مسیرهای بین شهری وجود دارند.
جمع بندی
با اینکه واژه‌های سیم و کابل اکثرا به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی به آنها وجود دارد. از نظر فنی سیم یک رسانای الکتریکی است و اما کابل چند هادی یا گروهی از سیمها است که در غلاف قرار گرفته‌اند. از جنبه‌های مختلف دیگری نیز می‌توان گفت تفاوت سیم و کابل چیست و آنها را با هم مقایسه کرد.
