کابل افشان و کابل برق مفتولی دو نوع مهم و پرکاربرد در بین انواع کابل‌های مورد استفاده در صنعت برق هستند. این دو نوع کابل از نظر ساختار و خواص با یکدیگر متفاوت بوده و کاربردهای مختلفی دارند. از همین رو در این مقاله به معرفی این کابل‌ها و موارد استفاده هر یک میپردازیم و در نهایت به این سوال پاسخ خواهیم داد که تفاوت سیم افشان و مفتولی چیست و کدامیک از این کابل‌ها بهتر است. برای دانستن پاسخ این سوال تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
کابل افشان چیست؟
کابل یا سیم افشان یکی از انواع کابل‌های مورد استفاده در سیم‌کشی برق تجهیزات مختلف است که از چندین رشته سیم و از جنس مس تشکیل می‌شود. این رشته سیم‌های مسی اغلب به‌وسیله یک پوشش از جنس پی‌وی‌سی محافظت می‌شوند. مهمترین ویژگی کابل‌های افشان که آن‌ها را از سایر کابل‌های برق متمایز کرده، منعطف بودن آن است. این کابل قابل انعطاف که به‌صورت درهم تنیده و بسیار فشرده ساخته می‌شود، تحت فشار بالا، کشیدگی، خمیدگی و ضربه مقاومت بالایی دارد. بنابراین اگر مسیر سیم‌کشی شما پیچ و خم زیادی داشته باشد، این کابل گزینه مناسبی خواهد بود.
برای تولید این نوع از کابل‌ها استاندارهای متفاوتی در داخل و خارج از ایران وجود دارد. از جمله استانداردهای ایرانی برای تولید کابل افشان میتوان به ۳۰۸۴ISIRI، 60706ISIRI و 60702ISIRI اشاره کرد. استانداردهای 60228IEC و 0660227IEC از استاندارهای بین المللی تولید کابل افشان هستند. این کابل در انواع مختلف و برای موارد استفاده متفاوت تولید می‌شود، به عنوان مثال شما می‌توانید از این کابل‌ها برای سیم‌کشی کولر یا سایر تجهیزات برقی و سیم ارت استفاده کنید.
انواع کابل افشان چیست؟
در ادامه تفاوت سیم افشان و مفتولی به بررسی انواع کابل افشان میپردازیم. کابل افشان را از نظر مقدار ولتاژ، شکل سطح مقطع و روکش محافظ به دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌کنند که هر یک از آن ها برای کاربردهای مختلفی طراحی و تولید می شوند. به‌عنوان مثال ولتاژهای سطح پوشش این نوع کابل از 300 شروع شده و گاها تا 63 کیلو‌ولت نیز ادامه پیدا می‌کند. از نظر سطح مقطع نیز کابل‌های افشان در دو حالت گرد و تخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. کابل افشان گرد یکی از پرکاربردترین کابل‌های مورد استفاده است اما طبیعتا مانند هر دیگر کابل ها ضعف هایی دارد، از همین رو برای برطرف کردن نقاط ضعف آن، کابل‌های تخت روانه بازار شدند.
برای محافظت از این کابل‌ها نیز از روکش‌های مختلفی استفاده می‌شود. متداول ترین آن‌ها روکش پی‌وی‌سی است که به دلیل مقاومت زیاد در برابر رطوبت، سایش و خوردگی برای سیم‌کشی های فضای داخلی و خارجی ساختمان ها مناسب است. در واقع کابل افشان با کاور پلاستیکی به دلیل انعطاف و مقاومت در برابر عوامل محیطی مورد توجه قرار می‌گیرد. پلی اتیلن و LSZH نیز از دیگر انواع کاورهای کابل‌های افشان هستند، همه این سیم ها به صورت دو روکشه نیز در بازار موجود بوده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربردهای کابل افشان
شما می‌توانید کابل‌های افشان را از فروشگاه‌های معتبر تجهیزات الکترونیکی تهیه کنید. البته با توجه به نوسانات قیمت در بازار داخلی، برای استعلام قیمت سیم افشان توصیه می کنیم به فروشگاه‌های آنلاین سیم و کابل مراجعه کرده و سپس اقدام به خرید نمایید. ممکن است فروشنده‌ها به جای کابل افشان از اصطلاح کابل نرم استفاده کنند. درواقع انعطاف‌پذیری بالای کابل‌های افشان سبب شده این نوع کابل را کابل نرم نیز بنامند. همین ویژگی موجب شده این کابل در دسته کابل های پرکاربرد در صنعت سیم و کابل قرار بگیرد ، اما با این وجود توصیه می‌شود در سیم‌کشی مسیرهای طولانی از این نوع کابل استفاده نشود. صنعت ساختمان یکی از پرکاربردترین موارد مصرف کابل افشان است. اما از دیگر کاربردهای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- استفاده در تجهیزات برقی
- سیم‌کشی برق ساختمان‌ها و سیستم‌های روشنایی
- قابلیت استفاده در سیستم‌های صوتی و مهندسی صدا
- تجهیزات الکترونیکی خودرو
- تجهیزات الکترونیکی هواپیماها
- قابلیت استفاده در شبکه انتقال و توزیع برق
بیشتر بخوانید: کابل مفتولی چیست؟
کابل مفتولی چیست؟
در بخش‌های قبلی با کابل‌های افشان آشنا شدیم و دانستیم که از چند رشته سیم تشکیل می‌شوند و بسیار نرم و انعطاف‌پذیر هستند. در این بخش به کابل های مفتولی میپردازیم که تنها از یک رشته سیم یا به عبارتی یک مفتول تشکیل می‌شوند. این کابل‌ها بر‌عکس نوع افشان، منعطف نبوده و در مواردی به کار می‌روند که نیاز به خم شدن نداشته باشند،به همین دلیل این کابل‌ها را سخت می‌نامند. البته قابل ذکر است که میزان انعطاف کابل مفتولی به عوامل مختلفی نظیر قطر هادی و استحکام جنس آلیاژ هادی بستگی دارد.
کابل برق مفتولی حداقل از دو بخش هادی و عایق تشکیل می‌شود. جنس هادی در این نوع کابل، اغلب از مس و آلومینیوم است و با روکشی از جنس پی وی‌سی محافظت می‌شود. ضخامت عایق نیز مانند ضخامت هسته می‌تواند متفاوت باشد و مقدار آن به میزان ولتاژ بستگی دارد. بنابراین در هنگام خرید کابل مفتولی باید به ضخامت محافظ، محل قرار گیری هادی و رنگ آن توجه کنید. هادی در یک سیم مفتولی برق کاملا در مرکز قرار گرفته و ضخامت محافظ در اطراف هسته یکنواخت است. در هنگام خرید از انتخاب کابل با هادی اکسید شده خودداری کنید توجه داشته باشید که رنگ هادی در سیم مفتولی استاندارد نیز کاملا روشن است.
انواع کابل مفتولی
کابل‌های مفتولی دسته‌بندی‌های مختلفی دارند که یکی از مهمترین آن‌ها براساس ولتاژ است. در این دسته‌بندی، ولتاژ از 300 تا 500 ولت در دسته اول و 450 تا 750 ولت و بیشتر در دسته دوم قرار می‌گیرند. کابل مفتولی دسته اول وزن سبک‌تری داشته و عمده مصرف آن‌ها در موارد غیرصنعتی است. از کابل‌های دسته دوم که به دلیل به‌کارگیری مس سنگین‌تر هستند، در صنایع و انتقال برق از زیر زمین استفاده می‌شوند.
جنس هادی دسته بندی دیگری است که برای کابل برق مفتولی در نظر گرفته می شود و کابل مفتولی با هادی مسی و هادی آلومینیومی در این نوع دسته‌بندی قرار می‌گیرند. ویژگی اصلی هادی‌های آلومینیومی، وزن کمتر و انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به هادی‌های مسی است. علاوه‌بر موارد گفته شده، شما می‌توانید سیم مفتولی را در سایز‌های مختلف نیز خریداری کنید . این سایزها از 1 میلیمتر تا 10 میلیمتر متغیر هستند. لازم به ذکر است که ضخامت سیم در کابل‌های مفتولی به جریان عبوری از آن بستگی دارد.
کاربردهای کابل مفتولی
سیم مفتولی برق با توجه به انواع و ویژگی های آن در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کابل غیر قابل انعطاف و سخت به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، رطوبت ، پیچش و ساییدگی در نیروگاه‌های تولید برق کاربرد فراوان دارد . موارد مصرف کابل برق مفتولی بسیار گسترده است ،در ادامه به برخی از موارد مهم آن اشاره می‌کنیم.
- ساخت تابلوهای برق مورد استفاده در نیروگاه‌ها و سایر مکان‌ها
- صنعت ساخت تجهیزات الکترونیکی خانگی مانند کولرها
- استفاده در بخش گرمایشی و الکترونیکی خودروها
- ساخت موتورهای الکتریکی و تجهیزات مخابراتی
تفاوت‌های سیم افشان و مفتولی
کابل‌های افشان و مفتولی چند تفاوت عمده با یکدیگر دارند. اولین تفاوت سیم افشان و مفتولی در میزان خمش و انعطاف‌پذیری آن‌هاست. کابل افشان بسیار منعطف و کابل مفتولی بسیار سخت است و تنها در موارد محدود و به مقدار کم، قابلیت خم شدن دارد. به دلیل سخت بودن کابل‌های مفتولی، خم کردن آن‌ها منجر به شکستن کابل خواهد شد. از نظر کاربرد، کابل افشان کارایی بیشتری از کابل‌های مفتولی دارد. مقاومت مدل افشان در برابر خوردگی و سایش بیشتر است، اما کابل‌های مفتولی در شرایط استاندارد می‌توانند طول عمر بیشتری داشته باشند. از نظر قیمت خرید نیز میتوان گفت که قیمت کابل مفتولی از نوع افشان گران تر است.
کابل مفتولی بهتر است یا کابل افشان
کابل‌های مفتولی و افشان از نظر کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند، از این رو نمی‌توان یکی از آن‌ها را از دیگری بهتر دانست. برای مثال در مسیرهای طولانی کابل مفتولی انتخاب بهتری است و در شرایطی که کابل نیاز به خم شدن دارد، انتخاب ما کابل افشان خواهد بود. در شرایطی که امکان استفاده از هر دو نوع کابل وجود داشته باشد، کابل افشان به دلیل مقاومت بیشتر و کابل مفتولی به دلیل ارزان‌تر بودن انتخاب می‌شوند. مقاومت اهمی در سیم برق مفتولی نیز بیشتر است، از این رو برای داشتن جریان بهتر، کابل افشان گزینه بهتری است. در نهایت شرایط و نیاز شماست که منجر به انتخاب یکی از این نوع کابل‌ها می‌شود.
کلام پایانی
در این مقاله به معرفی کابل افشان و کابل برق مفتولی پرداخته و انواع و کاربرد هر یک را مورد بررسی قرار دادیم. برای داشتن انتخاب صحیح، تفاوت سیم افشان و مفتولی را برشمردیم و آموختیم که شرایط و نوع استفاده، تاثیر زیادی در انتخاب کابل خواهد داشت.به طور کلی در زمان خرید هر یک از این کابل‌ها باید به استاندارد بودن آن‌ها توجه کنید، زیرا کابل‌های غیراستاندارد ایمنی تجهیزات و عملکرد آن ها را تحت تاثیر قرار خواهند داد.
